Güncel Sayı

Cilt: 3 Sayı: 2, 30.06.2024

Yıl: 2024

Araştırma Makaleleri

Kitap Kritikleri

MUTALAA Dergisi Temel İslam Bilimleri - Felsefe ve Din Bilimleri - İslam Tarihi ve Sanatları alanlarında Türkçe, Arapça ve İngilizce telif ve tercüme makaleleri, metin neşir ve tercümelerini, kitap, tez, sempozyum, seminer, konferans, panel gibi bilimsel araştırma ve etkinlik tanıtım ve değerlendirmelerini açık erişim olarak yayınlayarak ulusal ve uluslararası düzeyde bilgi paylaşımına katkıda bulunmayı amaçlar.

MUTALAA Dergisi, İslam toplumlarının yaşadığı farklı coğrafyalardaki tarihi, güncel veya gelecekte ortaya çıkması muhtemel sorunlara ve problemlere odaklanmaktadır. Bu sorunların kaynağı sosyal, siyasal, iktisadi, dini, kültürel olabilir. Araştırmacının herhangi bir disiplinin yöntemiyle hareket etmesi veya multidisipliner bir yöntemle sorunu tartışması beklenir. Karşılaştırmalı araştırmaların, değişik bakış açıların hakikati ortaya çıkarmada daha yararlı olduğu varsayılır.

Konu Kategorisi

Sosyal Bilimler: Dini ilimler, Sosyoloji, Psikoloji, Tarih, Felsefe, Din ve Teoloji, Bilim Tarihi ve Felsefesi, Eğitim Araştırmaları.
Bilim Alanı: Tefsir, Hadis, Kelam, İslam Hukuku, İslam Mezhepleri Tarihi, Tasavvuf, Arap Dili ve Edebiyatı, İslam Felsefesi, Din Felsefesi, Din Psikolojisi, Din Sosyolojisi, Din Eğitimi, Dinler Tarihi, Felsefe Tarihi, Mantık, İslam Tarihi, İslam Sanatları Tarihi, Türk-İslam Edebiyatı, Dini Musiki, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Eğitimi.

Anahtar Kelimeler
İslam, Kur’an, Peygamber, Tefsir, Hadis, Kıraat, Kelam, İslam Hukuku, İslam Mezhepleri, Tasavvuf, Arap Dili, Arap Edebiyatı, Felsefe, İslam Felsefesi, Din Felsefesi, Din Psikolojisi, Din Sosyolojisi, Din Eğitimi, Dinler Tarihi, Felsefe Tarihi, Mantık, İslam Tarihi, İslam Sanatları, Türk-İslam Edebiyatı, Osmanlı Türkçesi, Dini Musiki, Din Kültürü, Ahlak, Ahlak Felsefesi, İslam Medeniyeti, Din Eğitimi, Tahkik, Yazma Eser.

Yayın Periyodu
MUTALAA Dergisi, Haziran ve Aralık aylarında olmak üzere yılda 2 sayı olarak yayımlanır.

Hedef Kitlesi
MUTALAA Dergisi hedef kitlesi, İlahiyat alanında araştırmalarını sürdüren profesyoneller ile bu alana ilgi duyan öğrenciler, okurlar ve kurumlardır.

Telif Hakkı
MUTALAA Dergisinde yayımlanan çalışmaların telif hakları yazarlarına aittir. Yazarlar gönderdikleri fikri eserin Mutalaa tarafından yayımlamasına izin verirler.

1) MUTALAA Dergisi Türkçe, İngilizce ve Arapça telif ve tercüme makaleler, metin neşirleri, kitap, tez, konferans ve sempozyum değerlendirmeleri ile vefeyât yazıları ve ilmî röportajları yayınlar.

2) Yılda iki sayı (Haziran - Aralık) olarak e-dergi formatında yayın hayatına devam etmektedir.

3) Telif Hakkı Anlaşması Formu mavi renkli kalemle imzalanıp PDF olarak sisteme yüklenmelidir.

4) Aynı yazarın aynı sayıda sadece bir makalesi yayımlanabilmektedir.

5) Etik Kurul onayı gerektiren makaleler için Etik Kurul onayı alınmalı ve bu onay (kurul adı, tarih ve numarası) makalenin ilk sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir. Dergipark’a da ek dosya olarak eklenmelidir.

6) Dergiye yayımlanması için gönderilen yazıların aşağıdaki esaslar çerçevesinde kaleme alınması gereklidir:

Gönderilen metin daha önceden yayımlanmamış ve herhangi bir dergiye değerlendirilmek üzere sunulmamış olmalıdır.
Yazıların bilimsel sorumluluğu yazarlara aittir. Tüm yazarların çalışmaya aktif olarak katılmış olması gereklidir.
Gönderilen yazı daha önce herhangi bir toplantıda sunulmuş ise; toplantı adı, tarihi ve düzenlendiği şehir belirtilmelidir.
Yazılar dergiye gönderilmeden önce mutlaka MUTALAA'yazı şablonlarında belirtilen ayarlara göre dikkatle yerleştirilmelidir. Yazarlar kendi dosyalarına ayar yapmamalı, makalesini şablonun içine yerleştirmelidir.
Türkçe araştırma makalesi şablonunu indirmek için tıklayınız.
Arapça araştırma makalesi şablonunu indirmek için tıklayınız.
Çeviri makele şablonunu indirmek için tıklayınız.
Kitap kritiği şablonunu indirmek için tıklayınız.
Dergiye gönderilen çalışmalarda yazar/yazarlar hakkındaki bilgiler “ad-soyad, unvan-çalıştığı kurum ve ili, mail adresi, ORCID ID ve kurum bilgisini belirten ROR ID (https://ror.org/)” şeklinde mutlaka belirtilmelidir. Unvan-çalıştığı kurum ve bulunduğu il bilgisi İngilizce olarak da ifade edilmelidir.
Dergiye gönderilen araştırma makalelerinde hem Türkçe hem İngilizce öz/abstract mutlaka yer almalıdır. Kitap tanıtımlarında özet zorunluluğu yoktur.
Makale başlığı hem Türkçe özet hem de İngilizce özetlerden hemen önce Türkçe ve İngilizce olarak yazılmalıdır.
Makalenin başında makalenin konu, amaç, yöntem, bulgular ve sonucunu içeren en az 150 kelimeden oluşan öz/abstract yer almalı ve özetlerin sonunda 5-7 kelime arası keywords (anahtar kelimeler) bulunmalıdır. Anahtar kelimelerden birincisi makalenin ait olduğu bilim dalını göstermeli ve kelimeler genelden özele doğru sıralanmalıdır.
Dipnot veya metin içi atıflar ve kaynakça İSNAD ATIF SİSTEMİ 2. EDİSYON sistemine göre düzenlenmelidir.
Yazı tipi ve paragraf ayarları ile sayfa düzeni şu şekilde olmalıdır: Metin yazı tipi Chaparral Pro / Times New Roman 11 punto iki yana yaslı; özetler, dipnotlar ve kaynakça ise 9 punto, olmalıdır. Sayfa düzeni üstten, alttan, sağdan ve soldan 3,5 cm kenar boşluklu olmalı; paragraf girintisi yok, paragraf aralığı önce 0 nk, sonra 8 nk, satır aralığı 1,0 (tek) şeklinde ayarlanmalıdır. Dipnotlar 0,5 asılı ve dipnot ilk satırı tab tuşu ile soldan girintili yapılmalıdır. Kaynakça ise paragraf girintisi yok, paragraf aralığı önce ve sonra 0 nk ve 1,25 asılı, satır aralığı 1,0 (tek) olacak şekilde düzenlenmelidir.
Makale hacmi, her şey dahil 10.000 kelimeyi geçmemelidir.

7) Kaynakçadan önce, araştırmacıların etik ve katkı oranı beyanı, varsa destek ve teşekkür beyanı, çatışma beyanına yer verilmelidir.

Etik Beyan: Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur / It is declared that scientific and ethical principles have been followed while carrying out and writing this study and that all the sources used have been properly cited.

Yazar(lar) / Author(s): ………. - …………

Finansman / Funding: Yazarlar, bu araştırmayı desteklemek için herhangi bir dış fon almadıklarını kabul ederler / The authors acknowledge that they received no external funding in support of this research.

Yazar Katkıları / Author Contributions (Makale birden fazla kişi tarafından yazıldığı durumlarda):

Çalışmanın Tasarlanması: 1. Yazar (%40), 2. Yazar (%30), 3. Yazar (%30)

Veri Toplanması: 1. Yazar (%40), 2. Yazar (%30), 3. Yazar (%30)

Veri Analizi: 1. Yazar (%40), 2. Yazar (%30), 3. Yazar (%30)

Makalenin Yazımı: 1. Yazar (%40), 2. Yazar (%30), 3. Yazar (%30)

Makale Gönderimi ve Revizyonu: 1. Yazar (%40), 2. Yazar (%30), 3. Yazar (%30)

8) Kitap kritiklerinde şu hususlara dikkat edilmesi önerilir: Kitap tanıtımı bir eserin sadece bir özeti değil, eleştirel olarak incelenmesi olmalıdır. Kitap tanıtımı yapan yazar kitaptaki bilgi ve değerlendirmeleri destekleyebilir ya da karşı çıkabilir, eserin eksik kalan yönlerini belirtebilir.
Kitap kritiklerinin başlıklandırma yapılmaksızın aşağıdaki sıralamaya göre kaleme alınması önerilir:
Giriş: Öncelikle eserin ana konusu, temel amaç, yöntem, iddia ve yaklaşımı açıklanmalıdır.
Kitabın özeti: Özet bölümünde eserin ana çatısı hakkında bilgi verilip eserin öne çıkan yönleri ve yazarın çalıştığı disipline getirdiği katkılar ve belirtilmelidir.
Eleştirel tartışma: Bu kısımda kullanılan yöntemin uygunluğu, eserin alanına yaptığı katkıların önemi, konuyla ilgili mevcut çalışmaların bıraktığı boşluğu ne derece doldurduğu, görüşlerin tutarlılığı, sunulan argümanlarının güvenilirliği, ihmal edilen kaynakların olup olmadığı, işlediği konuyu netleştirip netleştirmediği, üslubun anlaşılır ve akıcı olup olmadığı sorgulanmalı, genel kabulleri ne ölçüde tadil ettiği veya derinleştirdiği, yeni bir inceleme alanı, yeni bir metodoloji veya nazari bir yaklaşım getirip getirmediği belirtilmelidir.
Sonuç: Son olarak ise kritik yazarı kitap hakkında ulaştığı sonuçlara yer vermeli, kitabın zayıf ve güçlü yönlerini vurgulamalı, yapıcı öneriler sunulmalıdır.
Kitap kritikleri en az 1000 kelimeden oluşmalıdır. Kritiğin başında bir özetin yer alma zorunluluğu yoktur.

Yayın İlkeleri
MUTALAA Dergisi, araştırma ve yayın etiği konusunda ulusal ve uluslararası standartlara bağlıdır. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Basın Kanunu ve Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne uymaktadır.
MUTALAA Dergisi, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkeleri’ni benimsemiştir. Ayrıca Türkiye Editörler Çalıştayı Kararları’na da uymayı taahhüt eder.
MUTALAA yayın etiği kapsamında tüm paydaşların aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklenmektedir:
Yayına hazırlanan çalışma; kitap bölümü, yayınlanmamış tebliğ metni ile yüksek lisans veya doktora tezinden üretilmiş ise mutlaka çalışmanın ilk sayfasında Türkçe ve İngilizce olarak bu husus belirtilmelidir.

Yayın Etiği Politikası, İntihal Eylem Planı ve Derginin Önlemleri
Dergi fikri mülkiyete saygı duyar ve yazarlarının özgün çalışmalarını korumayı ve teşvik etmeyi amaçlar. İntihal içerikli yazılar kalite, araştırma ve yenilik standartlarına aykırıdır. Bu nedenle, dergiye makale gönderen tüm yazarların etik standartlara uyması ve herhangi bir biçimde intihalden kaçınması beklenir.
Bu dergi, incelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığını kontrol eder: Ön kontrolden geçirilen makaleler, TURNITIN yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal/kendi kendine intihal tespit edilirse yazarlar bilgilendirilir. Editörler, gerekli olması halinde makaleyi değerlendirme ya da üretim sürecinin çeşitli aşamalarında intihal kontrolüne tabi tutabilirler. Yüksek benzerlik oranları, bir makalenin kabul edilmeden önce ve hatta kabul edildikten sonra reddedilmesine neden olabilir. Bu oranın %24’ten az olması beklenir.

Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
MUTALAA Dergisi, bilimsel süreli yayıncılıkta etik güvence oluşturmak amacıyla, Yayın Etiği Komitesi’nin (COPE)Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” ilkelerini benimsemektedir. Bu kapsamda dergiye gönderilen çalışmalarda yazarlardan aşağıdaki hususlara uymaları istenmektedir:
1) Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için etik kurul onayı alınmalı, bu onay makalenin ilk sayfasında belirtilmeli ve etik onay belgesi makaleyle birlikte dergipark sistemine yüklenmek suretiyle belgelendirilmelidir.
2) Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin kaynakça kısmından sonra yer verilmelidir.

Bilim araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler:
İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,
Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,
Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
Tekrar yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dahil ettirmek.
Diğer etik ihlal türleri: a) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek, b) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak, c) İnsan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, ç) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak, d) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, e) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, f) Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak etik ihlal isnadında bulunmak, g) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak, ğ) Araştırma ve deneylerde, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek, h) Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak, ı)Araştırma ve deneylerde mevzuatın veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak, i) Araştırmacılar ve yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlüğüne uymamak, j) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak, k) Akademik atama ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 4).

Yazarın Sorumlulukları:
Tüm yazarlar önemli oranda araştırmaya katkıda bulunmalıdır. Makaledeki tüm verilerin gerçek ve özgün olduğu beyanı gerekir. Tüm yazarlar geri çekmeyi ve hataların düzeltilmesini sağlamak zorundadır.

Hakemliklerin Sorumlulukları:
Değerlendirmeler tarafsız olmalıdır. Hakemler araştırmayla, yazarlarla ve/veya araştırma fon sağlayıcılar ile çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır. Hakemler ilgili yayımlanmış ancak atıfta bulunulmamış eserleri belirtmelidirler. Kontrol edilmiş makaleler gizli tutulmalıdır.

Editöryal Sorumluluklar:
Editörler bir makaleyi kabul etmek ya da reddetmek için tüm sorumluluğa ve yetkiye sahiptir. Editörler kabul ettiği ya da reddettiği makaleler ile ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır. Sadece alana katkı sağlayacak makaleler kabul edilmelidir. Hatalar bulunduğu zaman düzeltmenin yayımlanmasını ya da geri çekilmesini desteklemelidir. Hakemlerin ismini saklı tutmalıdır ve intihal/sahte veriye engel olmalıdır. Hakemlik süreci bilimsel yayımlamanın başarısının merkezinde bulunmaktadır. Hakemlik sürecinin korunması ve iyileştirilmesi taahhüdümüzün bir parçasıdır ve MUTALAA Dergisi'nin bilim camiasına yayıncılık etiği ile ilgili her durumda özellikle şüpheli, yinelenen yayınlar olması durumunda ya da intihal durumlarında yardım etme zorunluluğu vardır. Okuyucu Mutalaa Dergisi'nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiğinde ya da editoryal içerik ile ilgili herhangi bir şikayeti (intihal, yinelenen makaleler vb.) olduğu zaman şikayette bulunabilir. Şikayetler gelişmemiz için fırsat sağlayacağından şikayetleri memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yapmayı amaçlarız.

Tarafsızlık ve Yayıncıya Ait Özgürlük:
Editörler gönderilen makale önerilerini derginin kapsamına uygun olması ve çalışmalarının önemi ve orijinalliğini dikkate alarak değerlendirirler. Editörler, makale önerisini sunan yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, etnik köken, uyruk veya politik görüşlerini dikkate almazlar. Düzeltme ya da yayınlama kararına dergi editör kurulu dışında diğer kurumlar etki edemez. Editörler, yayımlanan sayıların okuyucuya, araştırmacıya, uygulayıcıya ve bilimsel alana katkıda bulunmasına ve özgün nitelikte olmasına özen gösterir.

Bağımsızlık:
Editörler, (Editör ve Yardımcı Editörler) ile yayıncı arasındaki ilişki editör bağımsızlığı ilkesine dayanmaktadır. Editörler ve yayıncı arasındaki yazılı anlaşmaya göre, editörlerin tüm kararları yayıncıdan ve dergi sahibinden bağımsızdır. Editörler, dergi politikası, yayım kuralları ve seviyesine uymayan eksik ve hatalı araştırmaları hiçbir etki altında kalmadan reddetmelidir.

Gizlilik:
Editörler gönderilen bir yazıyla ilgili bilgileri, sorumlu yazar, hakemler ve yayın kurulu dışında başka herhangi biriyle paylaşmazlar. En az iki hakem tarafından değerlendirilen makalelerin çift taraflı kör hakemlik sistemine göre değerlendirilmesini sağlar ve hakemleri gizli tutar.

Bilgilendirme ve Görüş Ayrılıkları:
Editörler ve yayın kurulu üyeleri, yazarların açık yazılı izni olmaksızın kendi araştırma amaçları için sunulan bir makalede yayınlanmamış bilgileri kullanmazlar. Editörler, kabul ya da reddettiği makalelerle ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.

Yayın Kararı:
Editörler, yayınlanmak üzere kabul edilen tüm makalelerin, alanında uzman olan en az iki hakem tarafından hakem değerlendirmesine tabi tutulmasını sağlar. Editörler, dergiye gönderilen makalelerden hangi eserin yayınlanacağına, söz konusu çalışmanın geçerliliğine, araştırmacılara ve okurlara olan önemine, hakemlerin yorumlarına ve bu gibi yasal şartlara göre karar vermekten sorumludur. Editörler, makaleleri kabul etmek ya da reddetmek sorumluluk ve yetkisine sahiptir. Dolayısıyla sorumluluk ve yetkisini yerinde ve zamanında kullanmak zorundadır.

MUTALAA Dergisi’nin tüm giderleri yayıncı tarafından karşılanmaktadır. Dergide makale yayını ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için hiçbir ad altında işleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz.